Fundusz Sprawiedliwości bis? Miliardy złotych ze spółek na obronę ludności i nie tylko

ORLEN, TVP, PKO BP czy PZU zrzucą się na budowę schronów, system wczesnego ostrzegania czy też zapewnienie poszkodowanym i ewakuowanym opieki medycznej, psychologicznej i prawnej. Rząd planuje powołać do życia Fundusz Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej. Największe koncerny z udziałem państwa będą musiały wpłacać grube miliardy złotych. Proponowane przepisy są nieostre. Eksperci ostrzegają, że może to być kolejny Fundusz Sprawiedliwości.

Powołanie do życia Funduszu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej przewiduje projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Nowe przepisy mają pomóc w razie klęski żywiołowej, stanu nadzwyczajnego czy wojny. Nikt nie ma wątpliwości, że ustawa jest bardzo potrzebna. Pojawiają się jednak obawy, czy nowy fundusz nie posłuży przypadkiem do wyprowadzania pieniędzy z państwowych spółek na inne cele, niż te związane z ochroną ludności.  W przeszłości nie raz do tego dochodziło.

TVP, ORLEN i PKO BP zrzucą się na schrony i alarmy
Zgodnie z art. 117 projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej spółki o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa będą zobowiązane do przeznaczania co najmniej 3 proc. wydatków inwestycyjnych za rok poprzedni na inwestycje związane z zapewnieniem realizacji zadań ochrony ludności.  Listę tego rodzaju spółek ma zawierać rozporządzenie prezesa Rady Ministrów wydane na podstawie art. 31 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Jest ich ok. 30, wśród nich:  ORLEN, PGNiG, LOT, TVP, PZU, TVP czy PKO BP. Ale to tak naprawdę od woli premiera będzie zależało, która spółka zapłaci daninę.

O jakie inwestycje i zadania chodzi?

Projekt mówi m.in o.: organizowaniu szkoleń i ćwiczeń organów ochrony ludności i podmiotów ochrony ludności. Pieniądze z funduszu mają być też przeznaczone na informowanie obywateli o zasadach zabezpieczenia przed zagrożeniem i jak mają postępować w sytuacjach zagrożenia, a także na planowanie i przygotowanie miejsc doraźnego schronienia oraz budowli ochronnych, czy też na  zapewnienie i tworzenie rezerw materiałowych i finansowych, służących wykonywaniu zadań ochrony ludności. Za środki z funduszu ma być również prowadzona wymiana i analiza informacji, pochodząca m.in. z systemów wykrywania zagrożeń oraz wsparcie dla podmiotów realizujących pomoc humanitarną i doraźną, a nawet grzebanie zmarłych. Lista zadań jest bardzo długa. Pytanie, czy oby na pewno jest wystarczająco precyzyjna ?

Będzie Fundusz Sprawiedliwości bis?

Do tej pory z różnego rodzaju funduszami do zadań specjalnych bywało różnie. Pieniądze często były wydawane niekoniecznie na cel, w jakim je powołano. Najświeższym przykładem jest Fundusz Sprawiedliwości, który prowadził minister sprawiedliwości. Środki zgromadzone na nim miały pomóc ofiarom przestępstw. Okazało się, że służyły nie tylko do tego. Dlatego powstanie kolejnego funduszu, na który będą trafiać miliardy złotych, budzi poważne obawy, czy przypadkiem nie dojdzie do powtórki z historii. Na co tak naprawdę pójdą miliardy złotych ze spółek państwowych? Czy oby na pewno na ochronę w razie wojny?

Zdaniem Iwony Smolak, radcy prawnego, partnera w Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni, nie można zapominać o obecnej sytuacji geopolitycznej. – W obliczu wojny w Ukrainie oraz zaczepnych działań na granicy z Białorusią bezpieczeństwo państwa staje się sprawą priorytetową i tego typu przepisy, pomimo iż mogą się wydawać kontrowersyjne, to nie będą z całą pewnością tak bardzo oprotestowane, jakby to działo się w warunkach pełnego pokoju. Naturalnie nasuwa się pytanie, w jaki sposób środki te będą trafiać faktycznie na potrzeby ochrony ludności. W jaki sposób zabezpieczyć i uszczelnić system, żeby nie dochodziło do sytuacji, w których pieniądze są przeznaczane niezgodnie z celem – komentuje na portalu prawo.pl.